از آنجا که در ایام ماه مبارك رمضان از نظر فیزیولوژیک تغییراتی در بدن ایجاد می شود بایستی تغییراتی متناظر در شیوه طبیعی زندگی ایجاد کرد تا انشاءالله بهره بیشتر معنوی و جسمی نصیب روزه دار گردد.
علاوه بر نیاز به دانستن تدابیر غذایی در ماه رمضان، توجه به برخی نکات سبک زندگی نیز می تواند به روزه داری و عبادت بیشتر و بهتر ما کمک کند.
در ادامه به چند نکته و توصیه در جهت روزهداری بهتر در ماه مبارک رمضان پرداخته میشود.
توصیههای طب سنتی در ماه رمضان
با رعایت برخی توصیه های ساده می توان در طول روز و روزه داری شرایط بهتری از لحاظ جسمی و روحی ایجاد کرد و در نتیجه بیشتر از فیوضات این ماه پر از برکت استفاده نمود. این توصیه ها به شرح زیر است :
1-امور ایجاد کننده ضعف
کارهایی مثل حمام کردن یا … می تواند باعث ایجاد ضعف و سستی در بدن گردد در نتیجه توصیه می شود در طول روز از رفتن به حمام داغ، خون دادن و کارهایی که موجب ضعف و بیحالی میشود خودداری کنید.
2- اجتناب از حضور در مکان های با هوای گرم
از حضور در مکانهای گرم که سبب تعریق شدید میگردد اجتناب فرمایید.
3-تغییر زمان فعالیت ها
ساعات اول روز را تا حد امکان به فعالیت های روزمره خود وهمچنین فعالیتهای فکری اختصاص دهید تا در ساعات بعد از ظهر امکان استراحت بیشتری فراهم گردد.
4-توجه به حفظ زمان خواب مورد نیاز بدن
به نظر میرسد کاهش خواب شب و پرداختن به برخی شغلها و خصوصاً مطالعه در ساعات شب روش مناسبی باشد که اتفاقاً در شرح حال علما نیز چنین مواردی ذکر شده است ولی باید دقت نمود که حتما جایگزین خواب شب از بین یکی از زمانهای بعد از طلوع یا در نیمه روز انتخاب شود. در ماه رمضان خواب در ساعات بین الطلوعین و قبل از غروب در منابع دینی بشدت نهی شده و خواب نیم روز و خصوصاً خواب سر شب بسیار مورد تأکید قرار گرفته است. آن چه در جایگزینی خواب مهم است ایجاد نظم درجایگزینی با رعایت زمانهای فوق میباشد.
تغذیه در ماه رمضان
- در میان وعده بین افطار و سحری و نیز بعد از سحری از میوههای متناسب با مزاج خود بخورند.
- خوردن غذاهایی که همراه با آب بیشتری هستند.
- از غذاهایی که لعاب بیشتری دارند و رطوبت بخشی بیشتری برای بدن دارند استفاده کنند.
- همچنین دوش آب سرد باعث گرمتر شدن بدن میگردد و باید برای خنک شدن، دوش آب ولرم بگیرند.
غذاهای رطوبت بخش شامل: خورشت کدو، فرنی، شیرطبیعی، میوههای مرطوب مانند هلو، هندوانه، خیار و…
توصیه ها بر اساس مزاج
بر خلاف گروه قبل، این افراد باید از مصرف غذاهای سرد و مرطوب که باعث ضعف و بیحالی آنها میشود، مانند گوشت مرغ و ماهی، ترشیجات، دوغ و ماست و… اجتناب نموده و در صورت علاقه به خوردن آنها، از مصرف مصلحات آنها بهره برند. این افراد در زمانهای افطار و سحر سعی در تأمین انرژی، بیشتر از مایعات نمایند و در زمان افطار از شربتهای شیرین و خرما بیشتر بهره برند و در میان وعده نیز از میوههای انرژی زا و گرم مثل رطب، انگور، خربزه و انجیر استفاده نمایند.
کلام آخر
کلام آخر اینکه هرچند توصیه می گردد با رعایت دستورات فوق مانع بروز ضعف و مشکلات روزه داری شود. باید در نظر داشت که توجه صرف به کاهش گرسنگی و تشنگی با روح ضیافت الهی روزه منافات دارد و بسیاری از آثار و برکات معنوی روزه قرار است با همین شرایط گرسنگی و تشنگی نصیب روزه دار گردد. امتیاز ویژه مهمانی سفره رحمت الهی نصیب آنهایی می گردد که بیش از پرداختن به مسایل مربوط به روزه شکم به مسایل مربوط به روزه زبان واز آن مهمتر به روزه دل بپردازند.
مطلب خود را با کلام گوهر بار مولی الموحدین حضرت امیرالمؤمنین درباره ماه رمضان به پایان می برم و آن را به خوانندگان عزیز هدیه می نمایم:
قال اميرالمومنين عليه السلام
صوم القلب خير من صيام اللسان و صوم اللسان خير من صيام البطن
روزه قلب بهتر از روزه زبان و روزه زبان بهتر از روزه شكم است.